Materi Basa Jawa kelas XII Geguritan


Alam Sawegung

 Ringkesan

Geguritan iku puisi Jawa gagrag anyar kang ora kaiket dening paugeran tinamtu. Cacahe larik, cacahe
wanda, cacahe pada, tembung-tembung kang dipilih, lan surasane kabeh merdika utawa bebas. Gumantung
net atine kang nggurit. Ana kang nganggo lelewane basa (gaya bahasa) tinamtu, uga ana kang biasa-biasa
wae.


A. Maca lan nanggapi isine teks geguritan sarta niteni perangan-perangane

Supaya bisa nemokake isine geguritan bisa dilakoni kanthi cara ing ngisor iki.

  1. Maca kanthi premati, yen prelu dibolan-baleni.
  2.  Nggatekake ubungane larik siji lan sijine, banjur menehi tandha ngaso (/) utawa sigeg (/).
  3. Golekana tegese tembung-tembung kang angel utawa aneh. Bisa tegese lugu, entar, utawa lambang
  4.  Golekana pesen utawa amanat kang dikarepake dening panggurite.
  5. Tambahana tembung utawa wanda saengga ukarane bisa cetha lan bisa ditemokake karepe.

Menawa cara-cara kasebut wis kolakoni, mesthi bisa kotemokake isine gequritan. Kanthi mentes,
apik, endah, mengkono, para siswa banjur bisa menehi panemu. Panemu iku bisa setuju (sarujuk), bisa
ora setuju, bisa nyengkuyung, lan bisa uga menehi panemu kang sipate kosok balen (berlawanan).

Apa Bedane
dening Sudi Yatmono

Apa bedane prosa karo puisi
bedane ana ati
apa bedane ati karo gori
bedane mung prakara bumbune
bedane apa bumbune karo sing dibumboni
bedane rak mung ana ing wadhah
apa bedane wadhah karo sing diwadhahi
kuwi rak mung akal pokal gaweane manungsa
Iha apa bedane manungsa karo kewan
ah iku urusane Pangeran
(Mbangun Tuwuh, angka 138)

B. Nemokake tuntunan kang dikandhut ing teks geguritan lan njumbuhake karo kahanane bebrayan

Geguritan iku umume digawe dening panggurite kanggo nuduhake rasa marang kahanan. Ana
kang nggambarake rasa bungah, rasa sedhih, nggrantes, utawa malah nggambarake rasa serik kang
kepati-pati marang kahanan. Mula saka iku, lumantar geguritan pamaca bisa nemokake tuntunan kang
gegayutan karo kahanan.

C. Nulis geguritan nggunakake ragam basa kang jumbuh utawa cocog karo konteks lan pranatan utawa aturan

Kaya kacetha ing ngarep menawa nulis geguritan iku merdika. Supaya ana gondhelan, prelu
kogatekake bab-bab kaya mengkene.


  1. Ora kaiket dening aturan utawa pranatan guru gatra, guru wilangan, guru lagu, lan sapanunggale.
  2. Ngutamakake isi kang mentes, apik, endah, lan becik.
  3. Bisa nggunakake lelewane basa (purwakanthi, baliswara, saroja, entar, lan sapanunggale)
  4. Isine bisa pitutur, piweling, kritik, protes, nyindhir, nggresah, pamundhut, lan sapanunggale.
sumber: gagaran ninau basa jawa 3 kelas XII

Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

Materi kelas X Bab panganan tradisional jawa

Panganan Tradisional Jawa Ringkesan Panganan tradisional yaiku panganan kang kondhanging pan utawa diseran tartamu. Saben turhiasane te pangunahing kondhang land a sahe Kayala catalana Makasar nandung yang lansapanungoale A Macalan nanggapi teks Gatekna pethilan teks ngisor iki Tumpeng Tumpeng iku cara nyuguhake sega lan lawuh jroning wangun bucu, amarga saka kuwi banjur diarani sega tumpeng. Olahan sega sing dianggo umume arupa sega kuning, senadyan karep uga digunakake Sega putih basa utawa Sega uduk. Umume tumpeng di suguhake ing tampah Utawa nampan gedhe binder, seka anyaman piring. Tampage dilemeki godhong gedanglan Sega tumpenge dipanggonake ing tengah, di ubengi lawuh kan jangan . Tumpeng biasane di anggo ing upacara tradisional sing sifate seneng utawa sedhih. Tumpeng ing ritual Jawa... B. Nemokake nilai-nilai kang kamot ing teks Babagan kang kudu digatekake yaiku: tumpeng wujude lancip kang umume saka sega kuning utawa putih tumpeng biasane kanggo upacara tr...
Baca selengkapnya

Materi Basa Jawa kelas XII Serat Wedhtama Pupuh kinanthi

Pendhidhikan Moral Ringkesan Perangane Serat Wedhatama kang pungkasan, anggitane KGPAA Mangkunegara IV yaiku pupuh Kinanthi. Ing wulangan iki pupuh Kinanthi mengko arep didhudhah banjur digathuk-gathukake karo kahanane bangsa Indonesia ing jaman saiki. Tembung kinanthi iku saka tembung kanthi oleh seselan in. Seselan in iki tegese padha karo ater-ater di-. Dadi, kinanthi tegese dikanthi, dituntun, digandheng, utawa diarahake. A Maca, nanggapi lan nitik guru gatra, guru lagu, lan quru wilangan teks Serat Wedhatama pupuh Kinanthi Kinanthi Marma den taberi kulup, angulah lantiping ati, rina wengi den anedya, pandak-panduking pambudi, mbengkas kahardaning driya, supadya dadya utami. ✓ Pupuh Kinanthi ing Serat Wedhatama ngemot tembang cacahe 19 pada (bait). Sapada tembang Kinanthi kiwa iki kawiwitan saka tembung marma tekan tembung utami. ✓Guru gatra saben sapadane tembang kinanthi ana 6 gatra utawa larik. ✓ Guru lagune tembang kinanthi yaiku: u, i, a, i,...
Baca selengkapnya

Materi Basa Jawa SESORAH kelas XI

Sukur Marang Gusti Iku Wajib Ringkesan  SESORAH Sesorah iku tembung liya saka pidhato. Pidhato iku medharake gagasan sarana lesan kang ditujokake marang wong akeh (masyarakat/bebrayan). Akeh tembung kang maknane padha karo sesorah antara ya tanggap sabda, tanggap wacana, medhar sabda, sabda tama, lan liya-liyane. Sanajan tegese padha, embung-tembung mau kudu patitis anggone ngepasake. Kudu cocog karo unggah-ungguhe. Iraidah teks sesorah A. Maca lan nemokake struktur lan kaidah teks sesorah Sesorah Halalbihalal [1] Assalamu 'alaikum wa rahmatullahi wa barakatuhu, [2] Bapak-bapak, Ibu-ibu, kaum muslimin-muslimat ingkang satuhu kinakbekten. Minal aidzin wal faidzin.[3] Mangga sesarengan kula dherekaken ngonjukaken pudya puji sukur dhumateng ngarsanipun Gusti ingkang Maha Agung, Allah SWT, ingkang sampun paring taufik sarta hidayah. [4] Ing kalodhangan menika keparengna kula ngadeg ing ngarsa panjenengan sadaya, saperlu ngaturaken prekawis sakedhik gegayutan...
Baca selengkapnya